مسئله ای که چند کاربر از وب سایت ما درخواست کردند تا به آن پاسخ بدهیم ، ابتدا به بررسی حدیثی و تفصیلی آن خواهیم پرداخت ، همراه ما باشید .
مسأله ای که پیرامون زندگی شخصی و کیفیت معیشت امام عصر نیاز به بررسی دارد، مسأله زن و فرزند آن حضرت است، که آیا با توجه به فلسفه غیبت و اینکه آن حضرت به شیوه ناشناس زندگی میکنند و کسی از مکان وی آگاه نیست، ازدواج و داشتن فرزند با این مسأله سازگار است؟
منابعی که در اختیار است، یا اشکال سندی دارد و یا ابهام دلیلی و نظر قاطعی را ارائه نمی دهند، در اینجا سه احتمال وجود دارد :
۱-اساساً حضرت مهدی(عج) ازدواج نکرده است.
۲- ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارند.
۳- ازدواج کرده اند و دارای فرزندانی نیز می باشند.
اگر احتمال اول را بپذیریم، لازمه اش اینست که امام معصوم (ص) یکی از سنتهای مهم اسلامی را ترک کرده باشد و این با شأن امام سازگار نیست. اما از طرفی دیگر چون مسأله غیبت، اهم است، ترک ازدواج، با توجه به آن امر مهمتر، اشکالی را ایجاد نمیکند و گاهی برای مصلحت بالاتر، لازم و واجب نیز هست.
اما احتمال دوم که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد، جمع می کند بین انجام سنت اسلامی و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا این که بگوییم مدتی از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه می دهد.
احتمال سوم آن است که آن حضرت ازدواج کرده، و دارای اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانی دارند. و … این مسأله افزون بر آن که دلیل محکمی ندارد، اشکال اساسی آن اینست که این همه اولاد و اعتاب بالاخره روزی در جست وجوی اصل خویش می افتند و همین کنجکاوی و جست و جو، مسأله را به جایی باریک می کشاند که با فلسفه غیبت حضرت نمیسازد.(۱)
البته برخی خواسته اند از روایات و بعضی از ادعیه بر این احتمال اقامه دلیل کنند که در اینجا به دو مورد آن اشاره می کنیم.
۱٫مفضل بن عمر گوید از امام باقر شنیدم که فرمود : صاحب الزمان(عج) را دو غیبت است : یکی از آن دو به اندازه ای طولانی شود که بعضی گویند آن حضرت از دنیا رفته و برخی گویند کشته شده است، و بعضی نیز بر این باور باشند که جز اندکی از یاران بر امامت وی ماندگار نماندند و کسی هم از مکان و جایگاه زندگی آن حضرت، آگاه نیست؛ نه از فرزندان و نه چیز دیگری، جز آن کسی که امور وی را پی می گیرد.”(۲) استدلال برای اثبات زن و فرزند قسمت آخر روایت است، اما این استدلال از چند جهت اشکال دارد.
الف : این روایت را نعمائی در کتاب غیبت خود نقل کرده و به جای کلمه ولد (فرزند) کلمه ولی(۳) آورده است. بنابراین اعتمادی بر آن روایت با توجه به این نقل نیست…
ب : در روایت نیامده که الآن امام زمان(عج) دارای زن و فرزند است و از این جهت اجمالی دارد، شاید به فرزندانی که بعداً در آستانه ظهور و یا بعد از آن به دنیا خواهد آمد، اشاره داشته باشد.
ج : شاید از باب مبالغه در خفا باشد. یعنی اگر بر فرض آن حضرت اولاد هم می داشت، از جایگاه و سرّ غیبت او آگاه نمیشدند. با این احتمال نیز استدلال به روایت برای اثبات اولاد برای امام زمان(عج) ناتمام است.
۲٫ روایت ابن طاووس از امام رضا که ایشان می فرمایند : “الها! مایه چشم روشنی و خوشحالی امام زمان(عج) را در او و خانواده و فرزندان و ذریه و تمام پیروانش فراهم فرما”(۴) این روایت نیز نمی توان استدلال کرد چون :
الف : از جهت سند قابل اعتماد نیست.
ب : به زمان ولادت فرزندان اشاره ندارد که پیش از ظهور است یا بعد از آن.
منابع و مآخذ :
۱٫ چشم به راه مهدی، جمعی از نویسندگان مجله حوزه، ص۳۵۲
۲٫ کتاب الغیبه، شیخ طوسی،ص۱۶۲
۳٫ کتاب الغیبه، نعمانی،ص۱۷۲
تاریخ الغیبة الکبری، محمد صدر، ج۲، ص۶۵، مکتبة الأم امیرالمؤمنین ، العامة، اصفهان